Toyotomi Hideyoshi (1536 - 1598)

ဒ႑ာရီထဲက ပုံျပင္ တစ္ပုဒ္ သို႕မဟုတ္ Hideyoshi ၏ ငယ္ဘဝ

Toyotomi Hideyoshi ဟာ သာမန္ လယ္သမား မ်ိဳး႐ိုးကေန ဆင္းသက္လာတဲ့ သူလို႕ဆိုပါတယ္။ 1570 မတိုင္ခင္အထိ သူ႕အေၾကာင္းဟာ သမိုင္းမွတ္တမ္းမွာ မရွိခဲ့ပါဘူး။ ပါးစပ္ရာဇဝင္ေတြအရကေတာ့ သူဟာ Owari ျပည္နယ္ Nakamura ရြာမွာ ေမြးဖြားခဲ့ျပီး Yaemon ဆိုတဲ့ လယ္သမားတစ္ဦးရဲ့ သား ျဖစ္တယ္လို႕ဆိုပါတယ္။ သူ႕ရဲ့ ငယ္နာမည္ကေတာ့ Hiyoshimaru ျဖစ္ျပီး ငယ္စဥ္က ဘုံေက်ာင္းကို အပို႕ခံခဲ့ရပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ Kinoshita Tōkichirō ဆိုတဲ့ နာမည္ေျပာင္းခဲ့ျပီး Imagawa Yoshimoto ဆီမွာ အလုပ္ လုပ္ခဲ့တယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။ 1557 ေလာက္မွာ Owari ျပည္နယ္ကို ျပန္လာျပီး Oda ဆီမွာ သာမန္စစ္သားဘဝကေန စခဲ့ပါတယ္။ သူဟာ 1560 မွာ Okehazama တိုက္ပြဲမွာ ပါခဲ့တယ္လို႕ ဆိုၾကျပီး 1564 မွာ Mino ရဲ့ စစ္သူၾကီးေတြကို လာဘ္ထိုးျပီး Oda ဘက္ပါေအာင္ လုပ္ေပးႏိုင္ခဲ့ျပီး Kinoshita Hideyoshi ဆိုတဲ့ နာမည္နဲ႕ လူသိမ်ားလာခဲ့တယ္။ 1573 မွာေတာ့ Hideyoshi ဟာ Oda ရဲ့ နာမည္ၾကီး စစ္သူၾကီး ႏွစ္ေယာက္ျဖစ္တဲ့ Niwa Nagahide နဲ႕ Shibata Katsuie တို႕ရဲ့ နာမည္ကို ယူျပီး Hashiba Hideyoshi ဆိုျပီး နာမည္ေျပာင္းခဲ့ပါတယ္။ အဲ့အခ်ိန္ေလာက္မွာပဲ သူဟာ Nene လို႕ အမည္ရွိတဲ့ အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦးနဲ႕ လက္ထပ္ခဲ့ပါတယ္။

Hideyoshi ရဲ့ ပုံပန္းသ႑ာန္ဟာ ထူးျခားတယ္လို႕ ဆိုၾကပါတယ္။ တစ္ျခား အားေကာင္းေမာင္းသန္ စစ္သူၾကီးေတြလိုမဟုတ္ပဲ ပုျပီး ပိန္ပိန္ပါးပါးခႏၶာကိုယ္ ျဖစ္ပါတယ္။ မ်က္ႏွာကလဲ ေမ်ာက္နဲ႕ ဆင္တူတယ္လို႕ ဆိုၾကျပီး Nobunaga က သူ႕ကို ေမ်ာက္ သို႕ Saru လို႕ ေခၚေလ့ရွိတယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။

Hashiba Hideyoshi (1576 - 1582)

1576 မွာေတာ့ Oda နဲ႕ Mori clan စစ္ျဖစ္ျပီး Nobunaga ဟာ Mori clan ကို တိုက္ဖို႕ Hideyoshi နဲ႕ Akechi Mitsuhide တို႕ကို ေစလႊတ္ခဲ့ပါတယ္။ Mitsuhide က Tamba ၊ Tango ၊ Tajima ၊ Inaba စတဲ့ ျပည္နယ္ေတြကို သိမ္းခဲ့ျပီး Hideyoshi ကေတာ့ Himeji ၊ Kozuki နဲ႕ Sayo Castle ေတြကို သူ႕ရဲ့ ပြဲဦးထြက္ ေအာင္ႏိုင္မႈအေနနဲ႕ သိမ္းႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ Himeji ကို ေအာင္ႏိုင္ခဲ့တာဟာ (ေနာင္တစ္မွာ Hideyoshi ရဲ့ လူယုံ ျဖစ္လာမယ္႔) Kuroda Kanbei ဟာ Himeji ခံတပ္မွာရွိတဲ့ သူ႕အေဖကို လက္နက္ခ်ဖို႕ သိမ္းသြင္းႏိုင္ခဲ့တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ပါပဲ။ Hideyoshi နဲ႕ Mori clan တိုက္ခဲ့တဲ့ စစ္ပြဲဟာ ၾကာရွည္ခဲ့ပါတယ္။ 1580 မွာမွ Bessho ေဒသကို သိမ္းႏိုင္ခဲ့တယ္။

1582 April လမွာေတာ့ Hideyoshi ဟာ Bitchu ျပည္နယ္ကို ဝင္ေရာက္ခဲ့ျပီး Takamatsu castle ကို ဝန္းရံခဲ့ပါတယ္။ တစ္ကယ္လို႕ Takamatsu castle သာ က်သြားရင္ Mori ဘက္က Bitchu ျပည္နယ္ကို လက္လႊတ္ရမွာ ျဖစ္ျပီး Bingo နဲ႕ Aki ျပည္နယ္ ႏွစ္ခုသာ က်န္ေတာ့မွာ ျဖစ္တယ္။ Mori clan ရဲ့ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္တဲ့ Mori Terumoto ဟာ သတိၾကီးတဲ့လူျဖစ္ျပီး Hideyoshi နဲ႕ ထိပ္တိုက္ မရင္ဆိုင္ခဲ့ပါဘူး။ Takamatsu မွာ ရွိေနတဲ့ စစ္သူၾကီးကေတာ့ Shimizu Muneharu ျဖစ္ျပီး သူ႕ကို Hideyoshi က အၾကိမ္ၾကိမ္ လာဘ္ထိုးခဲ့ေပမယ္႔ လက္နက္မခ်ခဲ့ပါဘူး။ Takamatsu ရဲ့ တည္ေနရာဟာ ပင္လယ္ေရမ်က္ႏွာျပင္ရဲ့ အႏွိမ့္ပိုင္းမွာရွိတာကို သတိျပဳမိတဲ့ Hideyoshi ဟာ အနီးအနားက Ashimori Gawa မွာ ရွိတဲ့ ေရေတြနဲ႕ Takamatsu ကို ပတ္ပတ္လည္ ဝိုင္းေအာင္ လုပ္ေစခဲ့ျပီး Mori ဘက္က စစ္ကူေတြနဲ႕ အဆက္အသြယ္ ျဖတ္ေတာက္ခဲ့ပါတယ္။ Mori Terumoto ဟာ စစ္ကူ ေရာက္လာခဲ့ေပမယ္႔လဲ ဘာမွ မလုပ္ပဲ အေျခအေနကို ေစာင့္ၾကည့္ေနခဲ့ပါတယ္။ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပဲ Hideyoshi ဟာ Oda ဆီက စစ္ကူ လႊတ္ေပးဖို႕ ေတာင္းဆိုခဲ့ပါတယ္။ Oda ဟာ စစ္ကူပို႕ဖို႕ သေဘာတူခဲ့ျပီး စစ္ကူသြားမယ္႔ စစ္သူၾကီးေတြထဲမွာ Akechi Mitsuhide လဲ ပါဝင္ပါတယ္။

Yamazaki စစ္ပြဲ (1582)

စစ္ကူအျဖစ္ လာရမယ္႔ Mitsuhide ဟာ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္လွည့္သြားျပီး 1582 June 20 မွာ Honno-ji မွာ ရွိေနတဲ့ Nobunaga ကို သတ္ခဲ့ပါတယ္။ အဲ့ေနာက္မွာ Akechi Mitsuhide ဟာ Mori clan ကို သူနဲ႕ ေပါင္းျပီး Hideyoshi ကို ၾကားညွပ္တိုက္ဖို႕အတြက္ စာပို႕ေစခဲ့ပါတယ္။ အဲ့စာကို Hideyoshi တပ္ေတြက ရသြားတဲ့အတြက္ Mitsuhide ရဲ့ အၾကံပ်က္သြားခဲ့ပါတယ္။ အဲ့အခ်ိန္မွာ Mitsuhide ကို တြန္းလွန္ႏိုင္မယ္႔လူဟာ ႏွစ္ေယာက္သာ ရွိတယ္လို႕ ဆိုရပါမယ္။ တစ္ေယာက္ကေတာ့ Hideyoshi ကိုယ္တိုင္ျဖစ္ျပီး ေနာက္တစ္ေယာက္ကေတာ့ Oda ရဲ့ သစၥာရွိ စစ္သူၾကီး Shibata Katsuie ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲ့ အခ်ိန္မွာ Shibata Katsuie ဟာ Uesugi clan နဲ႕ အျပင္းအထန္တိုက္ပြဲဝင္ေနတဲ့ အခ်ိန္ျဖစ္တဲ့ အတြက္ Kyoto ကို အျမန္ဆုံး ေရာက္ႏိုင္မယ့္သူဟာ Hideyoshi ပါပဲ။ အဲ့ေနာက္မွာေတာ့ Hideyoshi က Takamatsu Castle လက္နက္ခ်ရင္ တစ္ဦးတစ္ေယာက္ကိုမွ မသတ္ဘူးလို႕ ကတိေပးခဲ့ပါတယ္။ Takamatsu Castle မွာရွိတဲ့ စစ္သားေတြဟာ ပင္ပန္းႏြမ္းနယ္ေနျပီ ျဖစ္တဲ့ အတြက္ Shimizu Muneharu ဟာ Hideyoshi ကမ္းလွမ္းတာကို လက္ခံျပီး လက္နက္ခ်ခဲ့ပါတယ္။

အဲ့ေနာက္မွာေတာ့ Mori တို႕နဲ႕ စစ္ေျပျငိမ္းခဲ့ျပီး ျမိဳ႕ေတာ္ ျဖစ္တဲ့ Kyoto ကို ခ်ီတက္ခဲ့ပါတယ္။ အလ်င္အျမန္ ခ်ီတက္လာတဲ့ Hideyoshi တပ္ေတြဟာ ေလးရက္အတြင္းမွာ Settsu ကို ေရာက္လာခဲ့ပါတယ္။ ရုတ္တရတ္ၾကီး ေရာက္လာတာကို ေမွ်ာ္လင့္မထားတဲ့ Mitsuhide ဟာ ဘာမွ မျပင္ဆင္ႏိုင္ခဲ့ပါဘူး။ Hideyoshi ဘက္မွာေတာ့ Niwa Nagahide နဲ႕ Takayama Ukon စတဲ့ စစ္သူၾကီးေတြနဲ႕ အင္အားႏွစ္ေသာင္းေလာက္ ရွိျပီး Mitsuhide ဘက္ကေတာ့ အင္အား တစ္ေသာင္းသာ ရွိခဲ့ပါတယ္။ 1582 July 2 ရက္ေန႕မွာ အဲ့တပ္ဖြဲ႕ႏွစ္ခုဟာ Yamazaki မွာ ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္ခဲ့ပါတယ္။ Akechi Mitsuhide ရဲ့ ေသဆုံးမႈနဲ႕ အတူ Yamazaki စစ္ပြဲ ျပီးဆုံးသြားခဲ့ပါတယ္။

Shizugatake (May 1583)

1582 ခု Oda Nobunaga ေသျပီးေနာက္မွာေတာ့ သူ႕ရဲ့ အ႐ိုက္အရာကို ဆက္ခံဖို႕အတြက္ အျငင္းပြားမႈေတြ ျဖစ္လာျပန္တယ္။ Hideyoshi က Nobutada ရဲ့ သားျဖစ္တဲ့ Hidenobu ကို ေထာက္ခံျပီး Shibata Katsuie ကေတာ့ Nobunaga ရဲ့ တတိယသားျဖစ္တဲ့ Nobutaka ကို ေထာက္ခံခဲ့တယ္။ Hideyoshi ဟာ ငယ္ရြယ္တဲ့ Hidenobu ကို Oda clan ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ဖို႕ ေထာက္ခံခဲ့တာဟာ တစ္ကယ္ေတာ့ Hideyoshi ကိုယ္တိုင္ အာဏာကို လိုခ်င္ခဲ့ပုံေပၚတယ္။
ေနာက္ေတာ့ Shibata Katsuie ဟာ Echizen ကို ျပန္သြားခဲ့ျပီး Hideyoshi ကို တိုက္ဖို႕ ၾကံစည္ေနခဲ့ပါတယ္။ သူဟာ Hideyoshi နဲ႕ စစ္ျဖစ္ခဲ့ရင္ Ise နဲ႕ Mino ကေန စစ္ကူပို႕ေပးမယ္႔ကတိေတြ ရခဲ့ေပမယ္႔ Tokugawa Ieyasu ကိုေတာ့ သူ႕ဘက္ပါေအာင္ မစည္းရုံးႏိုင္ခဲ့ပါဘူး။ ဒါ့အျပင္ သူ႕ဘက္ ပါလိမ့္မယ္လို႕ ေမွ်ာ္လင့္ထားတဲ့ Meada Toshiie နဲ႕ KanaMôri Nagachika ဟာလဲ Hideyoshi ေနာက္ ပါသြားခဲ့ပါတယ္။ 1582 December ေလာက္မွာ Nobutaka ဟာ Hideyoshi ကို ေပၚေပၚထင္ထင္ပဲ ဆန္႕က်င္ခဲ့ပါတယ္။ Hideyoshi ကလဲ Gifu ကို ခ်က္ခ်င္း တိုက္ခဲ့ျပီး Nobutaka ကို လက္နက္ခ်ေစခဲ့ပါတယ္။ အဲ့အတြက္ Shibata Katsuie ဟာ သူ႕အတြက္ မဟာမိတ္တစ္ဦး ဆုံးရွုံးသြားခဲ့ပါတယ္။

1583 March မွာေတာ့ Hideyoshi က Ise ကို ဝင္တိုက္ပါတယ္။ အဲ့အတြက္ Shibata Katsuie က Nagahama မွာ ရွိတဲ့ သူ႕ေမြးစားသားကို Hideyoshi ပိုင္တဲ့ Omi ေဒသကို ဝင္တိုက္ေစခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ္႔ Hideyoshi ဟာ Nagahama မွာ ရွိတဲ့ စစ္သူၾကီးေတြကို လာဘ္ထိုးထားတဲ့ အတြက္ Nagahama က လက္နက္ခ်ခဲ့ပါတယ္။ အဲ့ေနာက္မွာေတာ့ Shibata Katsuie ဟာ သူ႕ရဲ့ စစ္သူၾကီး ျဖစ္တဲ့ Sakuma Morimasa ကို Mori မွာရွိတဲ့ Hideyoshi ရဲ့ ခံတပ္ေတြကို ျဖိဳဖ်က္ဖို႕ ေစလႊတ္ခဲ့ပါတယ္။ Sakuma ဟာ Shizugatake ကို ဝန္းရံခဲ့ပါတယ္။ အဲ့အခ်ိန္မွာ Shibata က Sakuma ကို ျပန္တပ္ဆုတ္ဖို႕ စာ အၾကိမ္ၾကိမ္ပို႕ခဲ့ေပမယ္႔လဲ Sakuma က အမိန္႕မနာခံခဲ့ပါဘူး။ Shizugatake ကို ဝန္းရံထားတယ္ဆိုတဲ့ သတင္းကို ၾကားတဲ့ Hideyoshi ဟာ ခ်က္ခ်င္း စစ္ကူေတြနဲ႕ ေလးရက္ခရီးကို တစ္ရက္ခြဲအတြင္း ေရာက္လာခဲ့ပါတယ္။ Hideyoshi စစ္ကူေရာက္လာမယ္ လို႕ ၾကားတဲ့ အခ်ိန္မွာ Sakuma ဟာ တပ္ဆုတ္ဖို႕ ၾကိဳးစားခဲ့ေပမယ္႔လဲ အရမ္းကို ေနာက္က်သြားခဲ့ပါျပီ။ အဲတိုက္ပြဲမွာ Sakuma ေသဆုံးသြားခဲ့ျပီး Kato Kiyomasa နဲ႕Fukushima Masamori အပါအဝင္ Hideyoshi ရဲ့ စစ္သူၾကီး ခုႏွစ္ေယာက္ဟာ shichi-hon yari သို႕ Shizugatake ရဲ့ လွံခုနစ္စင္းဆိုျပီး နာမည္ၾကီးခဲ့ပါတယ္။

Shizugatake မွာ သူ႕တပ္ေတြရဲ့ ရွုံးႏွိမ့္မႈကို ၾကားတဲ့ Shibata Katsuie ဟာ လက္နက္ခ်ဖို႕ပဲ က်န္ပါေတာ့တယ္။ Hideyoshi ရဲ့ တပ္ေတြ Echizen ကို ဝင္ေရာက္လာတဲ့ အခ်ိန္မွာ သူ႕ကိုယ္သူ သတ္ေသခဲ့ပါတယ္။ Shibata ရဲ့ ဇနီးလဲျဖစ္ Oda Nobunaga ရဲ့ ညီမလဲ ျဖစ္တဲ့ Oichi ဟာလဲ သူ႕ကိုယ္သူ သတ္ေသခဲ့ပါတယ္။ Oichi ရဲ့ သမီးသံုးေယာက္ကိုေတာ့ လႊတ္ေပးခဲ့ျပီး ေနာင္မွာ အဲ့ထဲက တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ Chacha ဟာ Hideyoshi ရဲ့ ဇနီး ျဖစ္လာပါတယ္။

Komaki စစ္ပြဲ (1584)

Shizugatake တိုက္ပြဲျပီးသြားျပီးေနာက္ Hideyoshi ဟာ Nobunaga ရဲ့ ဒုတိယသားျဖစ္တဲ့ Nobukatsu နဲ႕ တျခား စစ္သူၾကီးေတြကို Osaka နန္းေတာ္မွာ စားေသာက္ဖို႕ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္နဲ႕ ဖိတ္ေခၚခဲ့ပါတယ္။ ဒါဟာ Nobukatsu အေနနဲ႕ဆို Hideyoshi ကို အရိုအေသသြားျပဳရာေရာက္တဲ့ အတြက္ အဲ့ပြဲကို မတက္ခဲ့ပါဘူး။ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ Hideyoshi ဟာ Nobukatsu ရဲ့ စစ္သူၾကီးေတြျဖစ္တဲ့ Tsugawa Yoshifuyu ၊ Okada Shigetaka နဲ႕ Azai Nagatoki တို႕ဟာ Hideyoshi ကို ေထာက္ခံၾကတယ္ဆိုတဲ့ ေကာလဟာလေတြကို လႊင့္ခဲ့ပါတယ္။ Nobukatsu ဟာလဲ သူ႕စစ္သူၾကီးေတြကို သံသယ မကင္းျဖစ္ျပီး သတ္ခဲ့ပါတယ္။ အဲ့ဒါကို အေၾကာင္းျပဳျပီး Hideyoshi ဟာ Nobukatsu ကို စစ္ေၾကျငာခဲ့ပါတယ္။ Nobukatsu ကလဲ Tokugawa Ieyasu ဆီကေန စစ္ကူေတာင္းခဲ့ျပီး Hideyoshi တပ္ေတြနဲ႕ Tokugawa တပ္ေတြ တိုက္ၾကတဲ့ Komaki စစ္ပြဲ စတင္ခဲ့ပါတယ္။

Hideyoshi ဟာ Ieyasu နဲ႕ ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္ရင္ မလြယ္ဘူးဆိုတာ သိတဲ့ အတြက္ အင္အားယုတ္ေလ်ာ့တဲ့ Nobukatsu ရဲ့ တပ္ေတြကို အရင္ ဖိႏွိပ္ခဲ့ပါတယ္။ 1584 December ေလာက္မွာေတာ့ Nobukatsu ဟာ Hideyoshi နဲ႕ ျငိမ္းခ်မ္းေရးယူခဲ့ပါတယ္။ အဲ့လို ျငိမ္းခ်မ္းေရး လိုက္တဲ့ အတြက္ Ieyasu ဟာလဲ လက္နက္ခ်ခဲ့ပါတယ္။

တစ္ႏိုင္ငံလုံးကို စည္းရုံးသိမ္းပိုက္ျခင္း (1585 - 1591)

1585 မွာေတာ့ Hideyoshi ဟာ Shikoku ေဒသမွာရွိတဲ့ Chosokabe Motochika ဆီက Iyo နဲ႕ Awa ျပည္နယ္ကို ေပးဖို႕ ေတာင္းဆိုခဲ့ပါတယ္။ Chosokabe က Awa ပဲ ေပးမယ္လို႕ ဆိုခဲ့တဲ့ အတြက္ 1585 June မွာ Hideyoshi နဲ႕ စစ္ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ Hideyoshi ရဲ့ ၾကီးမားတဲ့ စစ္တပ္ေတြကို တစ္လေလာက္ ခုခံျပီးေနာက္မွာေတာ့ Chosokabe ဟာ လက္နက္ခ်ခဲ့ပါတယ္။ လက္နက္ခ်ခဲ့တဲ့ သူအားလုံးကို Hideyoshi ဟာ လြတ္ျငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ေပးခဲ့ပါတယ္။ Hideyoshi ဟာ သူ႕တပ္ေတြအျပင္ မဟာမိတ္ျဖစ္တဲ့ Mori ရဲ့ စစ္ကူေတြေၾကာင့္ တစ္လခြဲအတြင္းမွာ Chosokabe ရဲ့ ျပည္နယ္ ေလးခုကို သိမ္းႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။

1585 August လ 6 ရက္မွာေတာ့ Hideyoshi ကို နန္းေတာ္က Kampaku ဆိုတဲ့ ရာထူးေပးခဲ့ပါတယ္။ ဒီရာထူးဟာ ေခတ္အဆက္ဆက္မွာ Fujiwara မ်ိဳး႐ိုးက ဆင္းသက္လာတဲ့သူေတြပဲ ရခဲ့တဲ့ ရာထူးျဖစ္တဲ့ အတြက္ လယ္သမားမ်ိဳး႐ိုးက ဆင္းသက္လာတဲ့ Hideyoshi အတြက္ အင္မတန္ ျမင့္တဲ့ ရာထူးလို႕လဲ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ သူဟာ Kyoto ကို အုပ္ခ်ဳပ္ဖို႕ bugyô ဆိုတဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္သူ ငါးေယာက္ပါဝင္တဲ့ စနစ္ကို စခဲ့ပါတယ္။ အဲ့ bugyô ငါးေယာက္ထဲမွာ Ishida Mitsunari ဟာ တစ္ဦး အပါအဝင္ ျဖစ္ပါတယ္။ September 29 မွာေတာ့ Hideyoshi ဟာ သူ႕မ်ိဳး႐ိုးနာမည္ကို "ႂကြယ္ဝတဲ့ ဝန္ၾကီး" လို႕ အဓိပၸာယ္ရတဲ့ Toyotomi ဆိုတဲ့ နာမည္ကို ေျပာင္းလိုက္ျပန္ပါတယ္။

Hideyoshi ရဲ့ တစ္ႏိုင္ငံလုံးကို သိမ္းပိုက္မယ္႔အိပ္မက္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႕ အတြက္ အတားအဆီး ႏွစ္ခု ရွိေနခဲ့ပါတယ္။ တစ္ခုကေတာ့ Kyushu ေဒသမွာရွိတဲ့ Shimazu Clan ျဖစ္ျပီး ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ Kanto ေဒသက Hojo ေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ 1585 December မွာ Chosokabe Motochika နဲ႕ Sengoku Hidehisa ရဲ့ တပ္ေတြဟာ Otomo ရဲ့ ျမိဳ႕ေတာ္ Funai ကို ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ Ôtomo Yoshimune နဲ႕ Sengoku ဟာ Hideyoshi က ခံစစ္ ဆင္ခိုင္းထားတာကို နားမေထာင္ပဲ Shimazu ကို ထိုးစစ္ဆင္ခဲ့ပါတယ္။ Ôtomo-Toyotomi မဟာမိတ္တပ္ေတြ စစ္ရွုံးသြားခဲ့ျပီး Chosokabe Motochika ရဲ့ သားတစ္ေယာက္ ေသဆုံးသြားခဲ့ပါတယ္။ တစ္ကယ္ေတာ့ ဒါဟာ Shimazu အတြက္ ေနာက္ဆုံးေအာင္ပြဲ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

1586 January 20 မွာေတာ့ Hideyoshi ရဲ့ မေအတူ ဖေအကြဲညီျဖစ္တဲ့ Toyotomi Hidenaga ရဲ့ စစ္ကူ ေျခာက္ေသာင္းအျပင္ Kobayakawa Takakage နဲ႕ Môri တပ္ေတြရဲ့ စစ္ကူ ကိုးေသာင္း ေရာက္လာခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ February မွာ Hideyoshi ကိုယ္တိုင္ စစ္ကူ သံုးေသာင္းနဲ႕ ေရာက္လာခဲ့ပါတယ္။ Toyotomi Clan ရဲ့ ၾကီးမားတဲ့ စစ္အင္အားေၾကာင့္ Shimazu ဘက္က စစ္သူၾကီးေတြဟာ တစ္ဦးျပီးတစ္ဦး လက္နက္ခ်ခဲ့ပါတယ္။ June လ 6 ရက္မွာ Shimazu တို႕နဲ႕ Sendai ျမစ္မွာ အၾကီးအက်ယ္တိုက္ပြဲျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ အဲ့ေနာက္မွာေတာ့ Shimazu Yoshihisa ဟာ သူ႕ဆံပင္ကို ျဖတ္ျပီး Hideyoshi လက္ေအာက္မွာ အညံ့ခံခဲ့ပါတယ္။ Hideyoshi ကလဲ လက္နက္ခ်တာကို လက္ခံခဲ့ျပီး Yoshihisa ကို Daimyo ေနရာကေန အနားယူေစျပီး သူ႕ညီ Yoshihiro ကို ဆက္ခံေစခဲ့ပါတယ္။

အဲ့ေနာက္မွာေတာ့ Hideyoshi ဟာ Kyushu ေဒသမွာ အခ်ိန္အနည္းငယ္ၾကာေနခဲ့ပါတယ္။ Kyushu ေဒသက ျပည္နယ္ေတြရဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္မႈကို သူ ယုံၾကည္ရတဲ့ စစ္သူၾကီးေတြကို ေပးအပ္ခဲ့ပါတယ္။ Konishi Yukinaga နဲ႕ Kato Kiyomasa ကို Higo ၊ Kuroda Kanbei ကို Buzen ၊ Kobayakawa Takakage ကို Chikuzen စသျဖင့္ ေနရာခ်ေပးခဲ့ပါတယ္။ ဒီလူေတြဟာ ေနာင္ ကိုရီးယား-ဂ်ပန္ စစ္ပြဲရဲ့ ေ႔ရွေျပးတပ္ေတြ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။
1586 July 24 မွာေတာ့ Hideyoshi ဟာ ခရစ္ယာန္ သာသနာျပဳေတြကို ႏိုင္ငံကေန ရက္ႏွစ္ဆယ္ အတြင္းထြက္သြားဖို႕ အမိန္႕ထုတ္ခဲ့ပါတယ္။

ဒီအခ်ိန္မွာေတာ့ Hideyoshi ဟာ တစ္ႏိုင္ငံလုံးနီးပါးကို သိမ္းႏိုင္ခဲ့ျပီလို႕ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ က်န္ေနတဲ့ အတိုက္အခံေတြကေတာ့ Hojo နဲ႕ (Date Masamune ၊ Mogami Yoshiakira ၊ Nambu Nobunao အစရွိတဲ့) ေျမာက္ဘက္က Daimyo အနည္းငယ္ပဲ က်န္ပါေတာ့တယ္။ ဒါေပမယ္႔လဲ Hideyoshi ဟာ Hojo ကို မသိမ္းေသးပဲ ကဗ်ာ စာေပ ေလ့လာျခင္း ၊ လက္ဖက္ရည္ပြဲ စတာေတြနဲ႕ အခ်ိန္ကုန္ေစခဲ့ပါတယ္။

1590 May လ မွာေတာ့ Hideyoshi ဟာ Hojo ကို သိမ္းဖို႕ လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ Hojo Ujimasa နဲ႕ Ujinao ဟာ လက္နက္ခ်ဖို႕ ျငင္းဆန္ခဲ့တဲ့ အတြက္ Toyotomi တပ္ေတြဟာ Hojo ကို စစ္ေၾကာင္း သံုးေၾကာင္းကေန တိုက္ဖို႕ လုပ္ပါတယ္။ Tokugawa က Tokaido ကေန ၊ Sanada နဲ႕ Uesugi တပ္ေတြက Kozuke ၊ Chosokabe က Izu ကေန Odawara Castle ကို ဝန္းရံခဲ့ပါတယ္။ Odawara Castle ဟာ ထိုးမေဖာက္ႏိုင္တဲ့ ခံတပ္လို႕ နာမည္ၾကီးျပီး ေရရွည္ပိတ္ဆို႕ထားဖို႕အတြက္ အေထာက္အပံ့ေတြ အမ်ားၾကီးလိုပါတယ္။ ဒီအတြက္ Hideyoshi ဟာ ျပင္ဆင္ျပီးျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ Hideyoshi ဟာ သူ႕ရဲ့ စစ္တပ္ေတြ စိတ္ဓာတ္တက္ႂကြေအာင္ ေပ်ာ္ပြဲရႊင္ပြဲေတြ၊ အစားအေသာက္ေရာင္းခ်တဲ့ေနရာေတြပါ စီစဥ္ေပးခဲ့ပါတယ္။ စစ္သူၾကီးေတြကိုလဲ သူတို႕ရဲ့ ဇနီးမယားေတြပါ ေခၚခြင့္ ျပဳေစခဲ့တယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။ 3 လ အၾကာ August လ 12 ရက္ေန႕မွာ Odawara ရဲ့ တံခါးကို ဖြင့္ေပးခဲ့ကာ လက္နက္ခ်ခဲ့ျပီး Ujimasa ဟာ သူ႕ကိုယ္သူ သတ္ေသခဲ့ပါတယ္။ Sengoku ေခတ္ရဲ့ ပထမဆုံး Daimyo Clan လို႕ ဆိုႏိုင္တဲ့ Hojo Clan ဟာ ေနာက္ဆုံးမွာ နိဂုံးခ်ဳပ္ခဲ့ပါတယ္။
အဲေနာက္မွာေတာ့ Date Masamune ဟာ လက္နက္ခ်ခဲ့ပါတယ္။ 1591 January မွာေတာ့ Hideyoshi ဟာ ဂ်ပန္ တစ္ႏိုင္ငံလုံးကို စုစည္းႏိုင္ခဲ့ျပီ ျဖစ္ပါတယ္။

1591 September မွာ Hideyoshi ရဲ့ တစ္ဦးတည္းေသာသားဟာ ေသဆုံးသြားခဲ့ပါတယ္။ အဲ့ေနာက္မွာေတာ့ Hideyoshi ဟာ သူ႕တူျဖစ္တဲ့ Hidetsugu ကို သူ႕ရာထူးဆက္ခံေစဖို႕ ေမြးစားခဲ့ပါတယ္။ 1592 February 11 ရက္ မွာေတာ့ Hideyoshi ဟာ Kampaku ရာထူးက အနားယူခဲ့ျပီး အဲ့ရာထူးကို Hidetsugu ကို လႊဲေပးခဲ့ပါတယ္။

ကိုရီးယား-ဂ်ပန္ စစ္ပြဲ(1592 - 1598) ႏွင့္ Hideyoshi ၏ နိဂုံး (1598)

Hideyoshi ဟာ နဂိုထဲက နယ္ပယ္ခ်ဲ႕ထြင္ခ်င္တဲ့ ဆႏၵရွိခဲ့တယ္ လို႕ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ အေစာပိုင္း 1586 Oda လက္ေအာက္က စစ္သူၾကီး ျဖစ္ေနတဲ့ အခ်ိန္ေလာက္မွာ Hideyoshi ဟာ သူ တရုတ္ျပည္ကို သိမ္းလိုစိတ္ရွိတယ္ဆိုတာကို Môri Terumoto ကို ေျပာခဲ့တယ္လို႕ ဆိုၾကပါတယ္။ 1587 မွာ Hideyoshi ဟာ တရုတ္ျပည္ကိုက်ဴးေက်ာ္ဖို႕အတြက္ ကိုရီးယားက လမ္းဖြင့္ေပးဖို႕ ေတာင္းဆိုခဲ့ပါတယ္။ ကိုရီးယားဘက္က ဘာမွ အေၾကာင္းမျပန္ခဲ့တဲ့ အတြက္ 1591 မွာ ႏွစ္ၾကိမ္တိုင္တိုင္ လမ္းဖြင့္ဖို႕ ေတာင္းဆိုျပန္ပါတယ္။ ဒါကိုေတာ့ ျငင္းဆိုခဲ့တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ Hideyoshi ဟာ 1591 August လမွာ ကိုရီးယားကို တိုက္ရန္ ျပင္ဆင္ဖို႕ အမိန္႕ထုတ္ခဲ့ပါတယ္။

1592 April လ 13 ရက္မွာေတာ့ ဂ်ပန္ေတြဟာ ကိုရီးယားေျမေပၚကို က်ဴးေက်ာ္ဖို႕ ေျခခ်ခဲ့ပါတယ္။ ဂ်ပန္တပ္ေတြထဲမွာ Kato ၊ Konishi ၊ Môri နဲ႕ Chosokabe အစရွိတဲ့ ဂ်ပန္ အေနာက္ဘက္က Daimyo ေတြ အမ်ားဆုံး ပါဝင္ခဲ့ျပီး စစ္တပ္အင္အား ႏွစ္သိန္းေလာက္ ရွိခဲ့ပါတယ္။ Hideyoshi ကိုယ္တိုင္ကေတာ့ Kyushu က Nagoya မွာ ရွိေနခဲ့ပါတယ္။ Hideyoshi မယုံၾကည္ရတဲ့ သူေတြျဖစ္တဲ့ Tokugawa Ieyasu နဲ႕ Date Masamune စတဲ့ လူေတြကိုေတာ့ ကိုရီးယားစစ္ပြဲမွာ မပါဝင္ေစခဲ့ပါဘူး။ ဒါနဲ႕ ပတ္သတ္ျပီး ဘာေၾကာင့္ Hideyoshi ဟာ သူ႕ရဲ့ လက္ေအာက္ သစၥာခံေတြကိုပဲ လႊတ္ခဲ့လဲဆိုတာ အျငင္းပြားေနၾကတုန္းပါပဲ။ တစ္ခ်ိဳ႕ဆိုၾကတာေတာ့ ကိုရီးယားကို က်ဴးေက်ာ္တာဟာ Daimyo ေတြ Hideyoshi ကို ပုန္ကန္ဖို႕ အခ်ိန္မရႏိုင္ေအာင္လို႕ ဆိုၾကပါတယ္။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ဒီ စစ္ပြဲေၾကာင့္ Hideyoshi ရဲ့ အင္အားယုတ္ေလ်ာ့သြားခဲ့တာေတာ့ အမွန္ပါပဲ။

စစ္ပြဲအစပိုင္းမွာေတာ့ ဂ်ပန္ေတြဟာ ေအာင္ျမင္မႈ အေတာ္အတန္ရခဲ့ပါတယ္။ 1592 May လမွာ Seoul ကို သိမ္းႏိုင္ျပီးေနာက္ Konishi Yukinaga ဟာ ျမိဳ႕ေတာ္ျဖစ္တဲ့ Pyongyang ကို ခ်ီတက္ခဲ့ပါတယ္။ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပဲ Kato Kiyomasa ဟာ မန္ခ်ဴးရီးယားက ျဖတ္ျပီး အေ႔ရွဘက္ကေန ဝင္ေရာက္လာခဲ့ပါတယ္။ ေလးလ အတြင္းမွာပဲ ဂ်ပန္တပ္ေတြဟာ တရုတ္ျပည္ကို က်ဴးေက်ာ္ဖို႕ လမ္း ပြင့္သြားေစခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ္႔ မၾကာခင္မွာပဲ အဲ့လမ္းက အေၾကာင္းသံုးခ်က္ေၾကာင့္ ျပန္ပိတ္သြားခဲ့ပါတယ္။ အဲ့ သံုးခ်က္ကေတာ့ ၁။ ကိုရီးယားေတြရဲ့ ေျပာက္က်ား စစ္ဆင္ေရး ၂။ တရုတ္စစ္ကူေတြ ေရာက္လာျခင္း နဲ႕ ၃။ Yi Sun Shin (လီဆြန္းရွင္း) ဦးေဆာင္တဲ့ ကိုရီးယားေရတပ္ရဲ့ ေအာင္ျမင္မႈေတြ ေၾကာင့္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေျပာက္က်ား စစ္ဆင္ေရးနဲ႕ ေရတပ္ဟာ ဂ်ပန္ေတြရဲ့ ရိကၡာပို႕တဲ့ လမ္းေၾကာင္းကို လုံးဝ ပ်က္ေတာက္ေစခဲ့ပါတယ္။ Pyongyang မွာလဲ အင္အားၾကီးတဲ့ တရုတ္တပ္ေတြ ေရာက္လာတဲ့ အတြက္ Konishi Yukinaga ဟာ တပ္ဆုတ္ခဲ့ရပါတယ္။ ေနာက္မၾကာခင္မွာပဲ Kato လဲ တပ္ဆုတ္ခဲ့ပါတယ္။

စစ္ေျမျပင္မွာ ဂ်ပန္တပ္ေတြ မ်က္ႏွာပန္း မလွေတာ့တဲ့ အတြက္ July လမွာ Hideyoshi ဟာ တရုတ္နဲ႕ စစ္ေျပျငိမ္းဖို႕လုပ္ပါေတာ့တယ္။ Hideyoshi တရုတ္ဧကရာဇ္ရဲ့ သမီးေတာ္ကို ဂ်ပန္ ဧကရာဇ္ ဆီ ဆက္သရင္ ျငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္မယ္လို႕ ေတာင္းဆိုခဲ့ပါတယ္။ တရုတ္ေတြက စစ္ေျပျငိမ္းဖို႕ လက္ခံခဲ့ေပမယ္႔ Hideyoshi ေတာင္းဆိုတာကို မလိုက္ေလ်ာခဲ့ပါဘူး။

1593 မွာ Hideyoshi ရဲ့ ဒုတိယ ဇနီးျဖစ္တဲ့ Chacha သို႕ Yodo ဟာ Hideyori ဆိုတဲ့ သားတစ္ေယာက္ ေမြးဖြားခဲ့ပါတယ္။ အဲ့မွာေတာ့ Hideyoshi ရဲ့ အ႐ိုက္အရာ ဆက္ခံမယ္႔ျပႆနာ ေပၚလာျပန္ပါတယ္။ Hideyoshi ဟာ သူ႕အ႐ိုက္အရာကို ဆက္ခံမယ္႔သူအျဖစ္ သူ႕တူ ျဖစ္တဲ့ Hidetsugu ကို ေရြးခဲ့ျပီး ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ္႔ Hideyoshi ဟာ သူ႕သား Hideyori ကို ဦးစားေပးေစခ်င္တဲ့ပုံေပၚပါတယ္။ 1595 မွာေတာ့ Hidetsugu ဟာ Koya ေတာင္ကို အပို႕ခံရျပီး seppuku လုပ္ေစခဲ့ပါတယ္။ Hidetsugu ရဲ့ မိသားစုဝင္ သံုးဆယ့္တစ္ေယာက္ဟာလဲ Kyoto မွာ အသတ္ခံခဲ့ရတယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။ Hidetsugu ေသဆုံးမႈ အေၾကာင္းအရင္းကေတာ့ မေသခ်ာ မေရရာ ျဖစ္ေနခဲ့ျပီး သမိုင္းပညာရွင္ေတြ အျငင္းပြားတုန္းပါပဲ။

တရုတ္ေတြဟာ Hideyoshi ေတာင္းဆိုတာကို လက္မခံပဲ Hideyoshi ကို "ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ ရဲ့ ဘုရင္" အျဖစ္အသိအမွတ္ ျပဳမယ္လို႕ စာျပန္လာခဲ့ပါတယ္။ ဒါဟာ Hideyoshi ရဲ့ အရွက္ခြဲလိုက္သလိုျဖစ္ခဲ့ျပီး 1597 March လ 19 ရက္မွာ ကိုရီးယား-ဂ်ပန္ စစ္ကို ဒုတိယ အၾကိမ္ စတင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒုတိယ စစ္ပြဲကေတာ့ August လမွာ Namwon ကို သိမ္းႏိုင္တာ အျပင္ တစ္ျခားေအာင္ျမင္မႈ အၾကီးၾကီး မရွိခဲ့ပါဘူး။ 1597 September 19 မွာ Yi Sun Shin ဟာ Myongyang ကို သေဘၤာ 16 စင္းနဲ႕ ဝင္တိုက္ခဲ့ျပီး ဂ်ပန္ဘက္က သေဘၤာ 133 စင္းကို ျဖိဳခြင္းႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ Kato Kiyomasa နဲ႕ Asano Yukinaga ဟာလဲ Ulsan မွာ 1598 အထိ ပိတ္မိေနခဲ့ပါတယ္။

1598 ရဲ့ ေႏြရာသီမွာ Hideyoshi ဟာ ေနမေကာင္းျဖစ္ျပီး သူ႕လက္ေအာက္က အေရးအရာပါတဲ့ လူေတြကို ေခၚခဲ့ပါတယ္။ August လမွာ သူဟာ Tokugawa Ieyasu ၊ Meada Toshiie ၊ Môri Terumoto ၊ Ukita Hideie နဲ႕ Uesugi Kagekatsu စတဲ့ Daimyo ငါးဦးပါဝင္တဲ့ ရင္ခြင္ပိုက္ အစိုးရ အဖြဲ႕ကို ဖြဲ႕ေစခဲ့ျပီး သူ႕သား အရြယ္ေရာက္တဲ့ အခ်ိန္ အထိ အုပ္ခ်ဳပ္ေစခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ျပီး ျပည္တြင္းေရးေတြကိုေတာ့ bugyô ေတြျဖစ္တဲ့ Ishida Mitsunari ၊ Natsuka Masaie ၊ Maeda Gen-I ၊ Mashita NagaMôri နဲ႕ Asano Nagamasa တို႕ကို တာဝန္ေပးခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ျပီး တစ္ဦးခ်င္းဆီကို သူ႕သား Hideyori အေပၚ သစၥာရွိပါ့မယ္လို႕ ကတိျပဳေစခဲ့တယ္။ ရင္ခြင္ပိုက္ အစိုးရ ငါးဦးထဲမွာ Hideyoshi အယုံၾကည္ရဆုံးသူကေတာ့ Hideyoshi နဲ႕ ရင္းႏွီးတဲ့ Kaga ရဲ့ Daimyo ျဖစ္တဲ့ Meada Toshiie ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
1598 September 18 ရက္မွာေတာ့ Hideyoshi ေသဆုံးသြားခဲ့ပါတယ္။ ကိုရီးယားစစ္ပြဲကိုလဲ အဆုံးသတ္ခဲ့ျပီး ဂ်ပန္တပ္ေတြကို တိုင္းျပည္ျပန္လာေစခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ Hideyoshi အားကိုးခဲ့တဲ့ Maeda Toshiie ဟာလဲ 1599 မွာ ေသဆုံးသြားခဲ့ပါတယ္။ Hideyoshi ေသဆုံးျပီး ႏွစ္ႏွစ္အတြင္းမွာပဲ ရင္ခြင္ပိုက္အစိုးရ အဖြဲ႕ဟာ ျပိဳကြဲသြားျပီး Tokugawa Ieyasu ရဲ့ အာဏာစက္က က်ယ္ျပန္႕လာခဲ့ပါတယ္။ 1603 မွာ Ieyasu ဟာ Shogun ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။

Hideyori ဟာလဲ Osaka Castle မွာပဲ ရွိခဲ့ျပီး Tokugawa တပ္ေတြနဲ႕ ႏွစ္ၾကိမ္တိုက္ျပီးေနာက္ စစ္ရွုံးသြားျပီး 1615 မွာ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ သတ္ေသခဲ့ပါတယ္။ Lady Yodo ဟာလဲ သူ႕ကိုယ္သူ သတ္ေသခဲ့တယ္။ အဲ့ေနာက္မွာေတာ့ Toyotomi ဆိုတဲ့ နာမည္ဟာ ေပ်ာက္ကြယ္သြားပါေတာ့တယ္။

Toyotomi Hideyoshi ကို ေႏွာင္းလူေတြဟာ သူရဲေကာင္းတစ္ဦးအျဖစ္၊ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံကို စည္းရုံးသိမ္းသြင္းခဲ့တဲ့ သူအျဖစ္ ေလးစားၾကပါတယ္။ သူလုပ္ခဲ့တာေတြမွာ အေကာင္းေတြေရာ အဆိုးေတြေရာ ရွိေနခဲ့ေပမယ္႔လဲ သူဟာ ဂ်ပန္သမိုင္းမွာ အေရးပါအရာေရာက္တဲ့ အခန္းက႑က ပါဝင္ခဲ့တယ္ဆိုတာ ျငင္းလို႕ မရတဲ့ အခ်က္ပါပဲ။

References

http://www.samurai-archives.com/hideyoshi.html

http://en.wikipedia.org/wiki/Toyotomi_Hideyoshi

http://en.wikipedia.org/wiki/Shibata_Katsuie

http://en.wikipedia.org/wiki/Oichi

http://en.wikipedia.org/wiki/Yodo_dono

http://en.wikipedia.org/wiki/Battle_of_Shizugatake

http://en.wikipedia.org/wiki/Battle_of_Komaki_and_Nagakute

http://en.wikipedia.org/wiki/Japanese_invasions_of_Korea_(1592–98)