Posts

Showing posts from October, 2015

Taisho ေခတ္ (၁၉၁၂-၂၆)

Image
  Meiji ဧကရာဇ္ နတ္ရြာစံျပီးေနာက္ Taisho ဧကရာဇ္ ထီးနန္းအ႐ိုက္အရာကို ဆက္ခံခဲ့ပါတယ္။ Taisho ဧကရာဇ္ဟာ က်န္းမာေရး ခ်ိဳ႕တဲ့တာေၾကာင့္ အျခားလူေတြနဲ႕ အေတြ႕ခံ ခဲတယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။ လူထုၾကားမွာ အၾကိမ္ေရ အနည္းငယ္ေလာက္သာ ထြက္ဖူးျပီး အဲ့ထဲက တစ္ေခါက္ကေတာ့ ၁၉၁၃ - မန္႕ခြန္းေျပာခဲ့တဲ့ အခ်ိန္လို႕ ဆိုပါတယ္။ ပထမကမာၻစစ္ (၁၉၁၄-၁၉၁၈) ဂ်ပန္ဟာ ၁၉၁၄ ဩဂုတ္လ ၂၃ ရက္မွာ ဂ်ာမနီကို စစ္ေၾကညာျပီးေနာက္ မဟာမိတ္ဘက္ကေန စစ္အတြင္းပါဝင္လာခဲ့ပါတယ္။ ဂ်ပန္-ျဗိတိသွ် မဟာမိတ္တပ္ဟာ တရုတ္ျပည္နဲ႕ ပစိဖိတ္ေဒသအတြင္းမွာရွိတဲ့ ဂ်ာမန္ပိုင္နယ္ေျမေတြကို သိမ္းယူခဲ့ပါတယ္။ ဂ်ပန္ေရတပ္ကို ေျမထဲပင္လယ္ (Miditerranean Sea) အထိ ေစလႊတ္ျပီး ဂ်ာမန္နဲ႕ စစ္တိုက္ခဲ့ပါတယ္။ တရုတ္ျပည္တြင္းမွာ ဂ်ပန္ဩဇာၾကီးလာေအာင္ အခ်က္ ႏွစ္ဆယ့္တစ္ခ်က္ပါဝင္တဲ့ စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆိုဖို႕ တရုတ္ကို ေတာင္းဆိုခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ တခ်ိဳ႕အခ်က္ေတြကို ေလွ်ာ့ခ်ျပီး ၁၉၁၅ ေမလမွာ ဂ်ပန္နဲ႕ တရုတ္ စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့ပါတယ္။ ကမာၻစစ္ၾကီးျပီးဆုံးသြားျပီးေနာက္ ၁၉၁၉ မွာ က်င္းပတဲ့ ပါရီျငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံ (Paris Peace Conference) မွာ ဂ်ပန္က ႏိုင္ငံေပါင္းခ်ဳပ္အသင္းၾကီးမွာ လူမ်ိဳးေရး ညီတူညီမွ်

Meiji ေခတ္ (၁၈၆၈-၁၉၁၂)

Image
Meiji (ေမဂ်ီ) ဆိုတဲ့ ေဝါဟာရဟာ "ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲျခင္း" လို႕ အဓိပၸာယ္ရပါတယ္။ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြဟာ အာရွတလႊားမွာ နယ္ခ်ဲ႕ေနၾကတာကို ျမင္တဲ့ Meiji ဧကရာဇ္ဟာ ေခတ္မွီမႈ၊ အသိဉာဏ္ပြင့္လင္းမႈ မရွိရင္ တိုင္းျပည္လြတ္လပ္ေရး ဆုံးရွုံးမွာ စိုးရိမ္တဲ့အတြက္ ၁၈၆၈ မွာ Meiji ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကို စတင္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။ အဲ့အခ်ိန္ဟာ အထက္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ မင္းတုန္းမင္း စိုးစံေနတဲ့ အခ်ိန္လဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ဒီေခတ္ဟာ ဂ်ပန္အင္ပါယာရဲ့ အစကနဦးလို႕ ဆိုရင္လဲ မမွားပါဘူး။ ႏိုင္ငံတြင္း ျပဳျပင္မႈမ်ား Meiji အစိုးရဟာ ေဟာင္းႏြမ္းေနတဲ့ ကံေကြၽးခ်စနစ္ကို ဖ်က္သိမ္းျပီး Daimyo ေတြကို ပင္စင္လခေတြ ေပးကာ ရာထူးမွ အနားယူေစပါတယ္။ အခ်ိဳ႕ Daimyo ေတြကိုေတာ့ မွဴးၾကီးမတ္ၾကီး အေနနဲ႕ ႏိုင္ငံ့တာဝန္ကို ထမ္းေဆာင္ေစပါတယ္။ ႏိုင္ငံကို တိုင္း၊ ခ႐ိုင္ စသည္ျဖင့္ သတ္မွတ္ျပီး အရာရွိမ်ားက အုပ္ခ်ဳပ္ၾကပါတယ္။ Edo ျမိဳ႕ကို Tokyo (တိုက်ိဳ) လို႕ နာမည္ ေျပာင္းျပီး ျမိဳ႕ေတာ္ကိုလည္း Tokyo ကို ေျပာင္းေ့ရႊခဲ့ပါတယ္။ ျပင္သစ္၊ အဂၤလိပ္ေရတပ္၊ ဂ်ာမန္ၾကည္းတပ္ေတြကို စံျပဳအတုယူျပီး ဂ်ပန္တပ္မေတာ္ကို ျပဳျပင္ခဲ့ပါတယ္။ အသက္ႏွစ္ဆယ္ျပည့္တဲ့ အမ်ိဳးသားတိ

Edo ေခတ္

Image
Edo ေခတ္ဟာ ၁၆၀၃ က အစျပဳျပီး ၁၈၆၈ ခုႏွစ္ထိ ႏွစ္ ၂၀၀ ေက်ာ္ ၾကာျမင့္ခဲ့ပါတယ္။ သကၠရာဇ္ ၁၆၀၀ - Sekigahara တိုက္ပြဲမွာ Tokugawa Ieyasu အႏိုင္ရျပီးေနာက္ Tokugawa မိသားစုဟာ ဂ်ပန္မွာ တန္ခိုးအာဏာအရွိဆုံး ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ အဲ့ေနာက္ သူ႕ကို ဆန္႕က်င္တဲ့ အျခား clan ေတြကို ဖ်က္သိမ္းတဲ့ဟာဖ်က္၊ အခ်ိဳ႕ clan ပိုင္ဆိုင္တဲ့ နယ္ေျမေတြကိုေတာ့ ေလွ်ာ့ခ်ျပီး အဲ့နယ္ေျမေတြကို Tokugawa clan ကို ေထာက္ခံတဲ့ အျခား clan ေတြကို ျပန္လည္မွ်ေဝေပးျပီး သူေကာင္းျပဳခဲ့ပါတယ္။ ၁၆၀၃ မွာေတာ့ Ieyasu ဟာ Shogun ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ ၁၆၀၅ မွာ သားျဖစ္သူ Hidetada ကို Shogun ရာထူးေပးျပီးေနာက္ Ieyasu က ရာထူးက အနားယူခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း ေသဆုံးခ်ိန္ထိ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၲရားမွာ အာဏာရွိေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။ Tokugawa ဟာ Shogun ျဖစ္လာခဲ့ေပမယ့္လည္း Toyotomi clan က်န္ရွိေနတဲ့ အခ်က္ဟာ Tokugawa clan အေပၚ ျခိမ္းေျခာက္မႈသဖြယ္ျဖစ္ေနခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ "က်ဴပင္ခုတ္၊ က်ဴငုတ္ပါမက်န္ရွင္း" ဆိုသလိုပဲ ၁၆၁၅ မွာ Toyotomi clan ရဲ့ Osaka ခံတပ္ကို သိမ္းယူခဲ့ျပီး Toyotomi မိသားစုေတြကို အျပတ္ရွင္းခဲ့ပါတယ္။ တံခါးပိတ္ဝါဒကို စတင္က်င့္သုံးျခင္း Ieyasu ဟာ Hideyoshi