Qin's Moon - History Facts

Qin's Moon မွာ ပါတဲ့ character ေတြ အဖြဲ႔ေတြက အဲ့ Qin ေခတ္မွာ တကယ္ရွိခဲ့တဲ့ လူေတြ နာမည္ေတြကို ယူထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။

Hundred schools of Thought (ေတြးေခၚပညာရပ္ ဆိုင္ရာ ေက်ာင္းေပါင္း တစ္ရာ)


Qin's Moon ကို ၾကည့္ၾကတဲ့ တခ်ိဳ႕လူေတြက ဒီ Qin's Moon ထဲမွာ ပါတဲ့ ေက်ာင္းေတြဟာ အျပင္မွာ မရွိခဲ့ဘူးလို႕ ထင္ေကာင္းထင္လိမ့္မယ္။ ဒါေပမယ္႔ အဲ့ေက်ာင္းေတြဟာ အမွန္တကယ္ရွိခဲ့ပါတယ္။ Qin ေခတ္ရဲ့ အေ့ရွေခတ္ျဖစ္တဲ့ Zhou ေခတ္မွာ အေတြးအေခၚနဲ႕ ဆိုင္တဲ့ ပညာရပ္ေတြ ထြန္းကားခဲ့ျပီး ထင္ရွားေက်ာ္ၾကားခဲ့တဲ့ ေတြးေခၚပညာရွင္ေတြ အမ်ားၾကီး ေပၚထြန္းခဲ့ပါတယ္။ အဲ့ ေတြးေခၚပညာရွင္ေတြဟာ တပည့္တပန္းေတြ ေမြးျပီး အဲ့ပညာရပ္ေတြကို သင္ယူဖို႕ ေက်ာင္းေတြ ေထာင္ခဲ့တယ္။ အဲ့ထဲက ထင္ရွားတဲ့ ေက်ာင္းအခ်ိဳ႕ကေတာ့ -
1. Mohism (မိုတီဝါဒ)
2. Confucianism (ကြန္ျဖဴးရွပ္ဝါဒ)
3. Legalism ( ဥပေဒပညာရပ္)
4. Taoism (တာအိုဝါဒ)
5. Logicians (ယုတၱိေဗဒ ပညာရွင္)
6. Agriculturalism (စိုက္ပ်ိဳးေရး ပညာ)
7. Military (စစ္မက္ေရးရာ ဝါဒ) နဲ႕
8. Yin and Yang School (ယင္း ယန္ ေက်ာင္း) တို႕ပဲ ျဖစ္တယ္။

(စကားခ်ပ္ - အဲ့ အထဲမွာ အခ်ိဳ႕ ေတြးေခၚပညာရွင္ အေၾကာင္းေတြဟာ ပဥၥမတန္း မွာ သင္ရတဲ့ တရုတ္ျပည္ - က်ိဳးမင္းဆက္ သမိုင္းမွာ ေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္။)

1.  Mohism (မိုတီဝါဒ)


Mohism ကို Mozi (မိုတီ) က စေထာင္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။  စစ္ပြဲ ဆန္႕က်င္ေရးနဲ႕ ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္း ေနဖို႕ဟာ သူ႕ရဲ့ အဓိက လမ္းစဥ္လို႕လဲ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ ေနာက္ျပီး သူဟာ ေလာကမွာ လူေတြ အကုန္လုံးဟာ သာတူညီမွ်စြာရွိရမယ္လို႕လဲ ဆိုခဲ့ပါတယ္။
ဒီဝါဒရဲ့ ေနာက္ တစ္ခ်က္ကေတာ့ " ျဖစ္သမွ် အေၾကာင္းေတြဟာ ကံၾကမၼာေၾကာင့္ျဖစ္ျပီး ေသြဖယ္လို႕ မရဘူး" ဆိုတဲ့ အယူအဆကို ဆန္႕က်င္ခဲ့ပါတယ္။ Mozi ဟာ ၾကိဳးစားရင္ ဘာမဆို ျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႕လဲ ယုံၾကည္ခဲ့ပါတယ္။

ဒီ Mohism အေၾကာင္းကို Season 1 မွာ Yuer ေျပာတဲ့ စကား တစ္ခြန္းရွိပါတယ္။ အဲ့ဒါကေတာ့ -
Anti-war means to be against the concept of wars. All wars, no matter what their reasons are, as long as there’s war, it will cause the common people to suffer. Universal Love means that people should love and take care of each other. Those with powers should use it to help others. Those with wealth should share the money with others.

စစ္ပြဲ ဆန္႕က်င္ေရးဆိုတာ စစ္ရဲ့သေဘာသရားကို ဆန္႕က်င္တာပဲ။ ဘာအေၾကာင္းေၾကာင့္ပဲ စစ္ျဖစ္ျဖစ္ လူေတြက ဒုကၡေရာက္ၾကမွာပဲ။ တစ္ေလာကလုံး ခ်စ္ခင္စြာေနျခင္းဆိုတာကေတာ့ လူေတြဟာ အခ်င္းခ်င္း တစ္ဦးနဲ႕တစ္ဦး ႐ိုင္းပင္းကူညီျပီး ေနထိုင္သြားၾကတာကို ဆိုလိုတာပါ။ ဥပမာ -  အာဏာရွိတဲ့လူဟာ သူ႕ အာဏာကို အသုံးခ်ျပီး တျခားသူေတြကို ကူညီမယ္၊ ခ်မ္းသာတဲ့လူေတြဟာ တျခားလူေတြကို ေပးကမ္းမယ္ အစရွိသျဖင့္ေပါ့။

2. Confucianism (ကြန္ျဖဴးရွပ္ဝါဒ)


ဒီ ဝါဒကိုေတာ့ လူေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား သိၾကမွာပါ။ ဒီဝါဒကို Confucius (ကြန္ျဖဴးရွပ္) ဒါမွမဟုတ္ Kongzi ဆိုတဲ့ ပုဂၢိဳလ္က စတည္ေထာင္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ သူဟာ အေနအထိုင္(ကိုယ္က်င့္တရား)၊ သီခ်င္း၊ ေလးျမႇားအတတ္၊ ျမင္းစီး၊ စာေပ နဲ႕ သခ်ၤာဆိုတဲ့ ပညာရပ္ ေျခာက္မ်ိဳးကို ကြၽမ္းကြၽမ္းက်င္က်င္တက္ေျမာက္တဲ့သူ ျဖစ္ပါတယ္။
ကြန္ျဖဴးရွပ္ဝါဒဟာ ေမွးမွိန္သြားခဲ့ျပီး Tang ေခတ္မွာေတာ့ ဗုဒၶဘာသာ၊ တာအိုဝါဒတို႕နဲ႕ ေရာျပီး ကြန္ျဖဴးရွပ္ဝါဒအသစ္ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ Tang ေခတ္မွာေရာ Tang ေခတ္ေနာက္ပိုင္း Song မင္းဆက္မွာပါ က်င္းပတဲ့ အစိုးရအမတ္ေရြးခ်ယ္တဲ့ စာေမးပြဲေတြမွာ ကြန္ျဖဴးရွပ္ဝါဒကို အေတြးအေခၚပညာအေနနဲ႕ ထည့္သြင္းခဲ့တဲ့ အတြက္ လူသိမ်ားလာျပန္ပါတယ္။

3. Legalism ( ဥပေဒပညာရပ္)

ဒီအယူဝါဒကိုေတာ့ Li Kui ၊ Shang Yang ၊ Han Feizi နဲ႕ Li Si တို႕က စ တည္ခဲ့ပါတယ္။ သူတို႕ဟာ တိုင္းျပည္ေအးခ်မ္းဖို႕အတြက္ စစ္တပ္အင္အားသုံးရမယ္လို႕ ယုံၾကည္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ တင္းက်ပ္တဲ့ ဥပေဒေတြ ရွိရမယ္လို႕လဲ ဆိုပါတယ္။

4. Taoism (တာအိုဝါဒ)


ဒီဟာကိုေတာ့ Lao Tzu(ေလာက္ဇူ) က စခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ တာအိုဝါဒဟာ တရုတ္ႏိုင္ငံရဲ့ ေခတ္အဆက္ဆက္မွာ ႏိုင္ငံေတာ္ ဘာသာအေနနဲ႕ ျပဌန္းတာခံရပါတယ္။ တာအိုဝါဒဟာ တရုတ္ယဥ္ေက်းမႈနဲ႕ အမ်ားၾကီး ဆက္ႏြယ္ေနခဲ့ျပီး တရုတ္ႏိုင္ငံရဲ့ တိုင္းရင္း ေဆးပညာ၊ အဂၢိရတ္ပညာ၊ သိုင္းပညာ၊ ဖုန္းေရႊ (Fengshui) စတဲ့ ပညာရပ္ေတြနဲ႕လဲ ဆက္ႏြယ္ေနပါတယ္။
တာအိုဝါဒရဲ့ သေဘာကေတာ့ ရွုပ္ေထြးပါတယ္။ တာအိုဟာ Dao 道 ကေနလာတာ ျဖစ္ျပီး နည္းလမ္းလို႕ အဓိပၸာယ္ရပါတယ္။

5. Logicians (ယုတၱိေဗဒ ပညာရွင္)

သူတို႕ကေတာ့ Qin's Moon ထဲက character ကို ယူျပီး ဥပမာေပးရမယ္ဆိုရင္ Gongsun Ling Long လိုမ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ အျခားပညာရွင္ေတြနဲ႕ စကားရည္လုေလ့ရွိပါတယ္။

6. Agriculturalism (စိုက္ပ်ိဳးေရး ပညာ)

ဒါကေတာ့ ေထြေထြထူးထူး ေျပာစရာ မလိုဘူး ထင္ပါတယ္။ စိုက္ပ်ိဳးေရးကို အဓိကထားတဲ့ ေက်ာင္း (သို႕မဟုတ္) ဝါဒပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

7. Military (စစ္မက္ေရးရာ ဝါဒ)

ဒါကေတာ့ စစ္နည္းဗ်ဴဟာေတြ သင္ေပးတဲ့ ေက်ာင္းျဖစ္ပါတယ္။ Sun Tzu (ဆြန္ဇု) ရဲ့ နည္းဗ်ဴဟာေတြကို အဓိက ထားပါတယ္။ Sun Tzu's Art of War ဆိုတဲ့ နည္းဗ်ဴဟာက်မ္းစာအုပ္ဟာ ေတာ္ေတာ္ နာမည္ၾကီးပါတယ္။

8. Yin and Yang School (ယင္း ယန္ ေက်ာင္း)


ယင္း ယန္ ေက်ာင္းဟာ တာအိုဝါဒကေန ခြဲထြက္လာတဲ့ ေက်ာင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ Zou Yan က စတင္ တည္ေထာင္ခဲ့ျပီး ယင္းနဲ႕ ယန္ (အဖို အမ) သေဘာတရားမွာ ကြၽမ္းက်င္ပါတယ္။ ယင္းက အေမွာင္ တစ္နည္းအားျဖင့္ မေကာင္းတာကို ေဖာ္က်ဴးျပီး ယန္ကေတာ့ အေကာင္း ဒါမွမဟုတ္ အလင္းေရာင္ကို ေဖာ္က်ဴးပါတယ္။ အဲ့ သေကၤတရဲ့ အဓိပၸာယ္ကေတာ့ ဘယ္လိုပဲ ေကာင္းေကာင္း၊ မေကာင္းတဲ့ အပိုင္းကေတာ့ ရွိေနမွာပဲ။ ထို႕အတူ ဘယ္လို ပဲ ဆိုးဆိုး ေကာင္းတဲ့ အပိုင္းလဲ ရွိေနမွာပဲ လို႕ ဆိုလိုပါတယ္။

Characters

အထက္မွာ ေျပာခဲ့တဲ့ အတိုင္း တခ်ိဳ႕ ဇာတ္ေကာင္ေတြဟာ သမိုင္းမွာ တကယ္ရွိခဲ့တဲ့ ဇာတ္ေကာင္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႕ေတြကေတာ့ -

1. Zhang Liang (Zhang Zifang)


Zhang Liang ဟာ ခုႏွစ္ႏိုင္ငံေခတ္မွာတုန္းက Han ျပည္နယ္မွာ ေမြးဖြားခဲ့ျပီး သူ႕အဖိုးေရာ သူ႕အေဖရယ္ဟာ Han နန္းတြင္းမွာ အမတ္အျဖစ္ အမႈထမ္းခဲ့ပါတယ္။ အကယ္၍သာ Han ျပည္နယ္က Qin ျပည္နယ္ရဲ့ သိမ္းပိုက္မႈကို ခံရမွာ မဟုတ္ဘူးဆိုရင္ သူဟာလဲ သူ႕ေရွ႔မ်ိဳးဆက္က လိုပဲ Han ျပည္နယ္ရဲ့ အမတ္ျဖစ္လာမွာပါ။
Han ျပည္နယ္ဟာ Qin ရဲ့ က်ဴးေက်ာ္မႈကို ခံရျပီး ပ်က္သုဥ္းသြားတဲ့အတြက္ သူဟာ Qin ဘုရင္ Qin Shi Huang (ရွီဟြမ္းတီ) ကို မုန္းခဲ့ပါတယ္။ သူဟာ  Qin Shi Huang ကို သတ္ဖို႕ လူသတ္သမားေတြေတာင္ ငွားခဲ့ေပမယ္႔ လုပ္ၾကံတာ မေအာင္ျမင္ခဲ့ပါဘူး။ Qin Shi Huang  ေသဆုံးျပီးေနာက္မွာေတာ့ Liu Bang ရဲ့ သူပုန္အဖြဲ႕ထဲ ဝင္ခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ Liu Bang ရဲ့ အၾကံေပး အမတ္ျဖစ္ျပီး Han ေခတ္ကာလ အေစာပိုင္းရဲ့ သူရဲေကာင္း သံုးေဖာ္ထဲက တစ္ေယာက္အျဖစ္ လူသိမ်ားပါတယ္။

2. Han Xin


သူဟာလဲ Zhang Liang လိုပဲ  Han ေခတ္ကာလ အေစာပိုင္းရဲ့ သူရဲေကာင္း သံုးေဖာ္ထဲက တစ္ေယာက္ျဖစ္ပါတယ္။ သူဟာ အဲ့ေခတ္အဲ့အခါရဲ့ အေတာ္ဆုံးစစ္သူၾကီးလို႕ ဆိုရင္လဲ မွားမယ္ မထင္ပါဘူး။ (သူဟာ Qin's Moon ထဲမွာ Season 4 မွာမွ တစ္ခန္းတည္း ပါတာ ျဖစ္ျပီး ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ သူ႕အခန္းေတြ ပါလာအံုးမယ္လို႕ ေမွ်ာ္လင့္ရပါတယ္)

3. Xiang Yu

Xiang Yu ရဲ့ အေၾကာင္းကေတာ့ ရာဇဝင္ကြဲ ႏွစ္ခုရွိပါတယ္။ တစ္ခုမွာေတာ့ သူဟာ Chu ျပည္နယ္ရဲ့ မင္းေဆြမင္းမ်ိဳးက လို႕ ဆိုျပီး ေနာက္တစ္ခုမွာေတာ့ Chu ျပည္နယ္ရဲ့ စစ္သူၾကီး မ်ိဳး႐ိုးက ဆင္းသက္လာတယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။ သူဟာ Ying Zheng (Qin Shi Huang) ေသဆုံးျပီးေနာက္မွာေတာ့ Qin ကို ေတာ္လွန္ခဲ့ျပီး Chu ျပည္ကို အသစ္တည္ေထာင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ္႔ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ႏိုင္ငံဟာ ႏွစ္ျခမ္းကြဲသြားျပီး Liu Bang နဲ႕ 4 ႏွစ္ၾကာစစ္ျဖစ္ခဲ့ျပီး စစ္ရွုံးသြားျပီးေနာက္မွာ ကိုယ္႔ကိုယ္ကို သတ္ေသခဲ့ပါတယ္။

4. Consort Yu (Shi Lan)

Shi Lan ရဲ့ နာမည္က Xiao Yu လို႕ ဆိုခဲ့တဲ့ အတြက္ သူဟာ Xiang Yu ရဲ့ မိဖုရားျဖစ္လာမယ္႔သူ လို႕ ေကာက္ခ်က္ခ်လို့ရပါတယ္။ Consort Yu ဟာ ေခ်ာလွတဲ့ ေနရာမွာ အရမ္းနာမည္ၾကီးျပီး Xiang Yu ရဲ့ အခ်စ္ေတာ္လို႕ ဆိုရင္လဲ မမွားပါဘူး။
သူဟာ Chu-Han ေလးႏွစ္ၾကာစစ္ပြဲကို အဆုံးအျဖတ္ေပးခဲ့တဲ့ Gaixia စစ္ပြဲမွာ Xiang Yu ဟာ စိတ္ အေႏွာက္အယွက္ျဖစ္မွာ စိုးတဲ့ အတြက္ ကိုယ့္ကိုယ္ကို အစုံးစီရင္ခဲ့ပါတယ္။

5. Jing Ke


Jing Ke ဟာ Yan ျပည္နယ္ရဲ့ မင္းသား Yan Dan ရဲ့ အစီအစဥ္နဲ႕  Qin Shi Huang ကို လုပ္ၾကံဖို႕ ၾကိဳးစားခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ္႔လဲ မေအာင္ျမင္ခဲ့ပါဘူး။

6. Yan Dan


သူဟာလဲ သမိုင္းမွာ တကယ္ရွိခဲ့ပါတယ္။ Mohist ေက်ာင္းရဲ့ ေခါင္းေဆာင္ဆိုတဲ့အခ်က္ကလြဲျပီး Qin's Moon ထဲမွာ သူ႕အေၾကာင္းေတြက အမွန္ေတြပါ။

7. Gao Jianli


Gao Jianli ဟာလဲ Qin Shi Huang ကို လုပ္ၾကံဖို႕ ၾကိဳးစားခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ္႔လဲ မေအာင္ျမင္ခဲ့ပဲ အသတ္ခံခဲ့ရပါတယ္။

8. Li Si


သူဟာ Qin Shi Huang ရဲ့ သစၥာရွိ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ျဖစ္ပါတယ္။ ကြန္ျဖဴးရွပ္ေက်ာင္းကေန ပညာသင္ခဲ့ျပီး ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ Legalism ကို စတင္ တည္ေထာင္ခဲ့ပါတယ္။

9. Han Feizi

Han Feizi ဟာလဲ Li Si လိုပဲ အေတြးအေခၚပညာရွင္ တစ္ဦးျဖစ္ျပီး Legalism ကို စတည္ေထာင္ခဲ့တဲ့ လူထဲက တစ္ဦးျဖစ္ပါတယ္။

10. Ying Zheng (Qin Shi Huang)


သူကေတာ့ အထူးအေထြ မိတ္ဆက္စရာ မလိုဘူးလို႕ ထင္ပါတယ္။ ခုႏွစ္ႏိုင္ငံေခတ္မွာ အသက္ငယ္ငယ္နဲ႕ Qin ျပည္နယ္ရဲ့ ဘုရင္ျဖစ္လာျပီး ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ တရုတ္တစ္ျပည္လုံးရဲ့ ဘုရင္ျဖစ္လာပါတယ္။ သူ႕ေရွ႕ မင္းဆက္ေတြျဖစ္တဲ့ Shang တို႕ Zhou တို႕က ဘုရင္ေတြဟာ ဘုရင္ဘြဲ့ကိုသာ ခံယူခဲ့ျပီး Ying Zheng ကေတာ့ တရုတ္ႏိုင္ငံရဲ့ ပထမဆုံး ဧကရာဇ္ (始皇帝 - Shi Huang Di) ဆိုတဲ့ဘြဲ့ကို ခံယူခဲ့ပါတယ္။

References

http://www.wuxiaedge.com/qins-moon-inspired-from-history-and-ancient-literature/

http://en.wikipedia.org/wiki/Hundred_Schools_of_Thought

http://en.wikipedia.org/wiki/Mohism

http://en.wikipedia.org/wiki/Confucianism

http://en.wikipedia.org/wiki/Taoism#Naturalness

http://personaltao.com/teachings/taoism/taoism-101/

http://en.wikipedia.org/wiki/Zhang_Liang_%28Western_Han%29

http://en.wikipedia.org/wiki/Han_Xin

http://en.wikipedia.org/wiki/Xiang_Yu

http://en.wikipedia.org/wiki/Qin_Shi_Huang

Comments

Popular posts from this blog

Lookism