Yokai ပုံျပင္မ်ား (၁)

Yokai နိဒါန္း

Yokai (妖怪) ဆိုတာသရဲ ၊ တေစၦ ၊ မေကာင္းဆိုးဝါးေတြစတဲ့ အရာေတြကို ေခၚျပီး အတိအက် ဘာသာျပန္ရမယ္ဆိုရင္ေတာ့ "ထူးျခားတဲ့ ေဘးအႏၱရာယ္" သို႕ "ထူးျခားတဲ့ အရာ" လို႕ ျပန္ရမယ္ ထင္ပါတယ္။ Yokai ေတြကို အမ်ိဳးအစားအေနနဲ႕ ေလးမ်ိဳးခြဲထားတယ္ဆိုပါတယ္။ အဲ့ဒါေတြကေတာ့

၁။"True" Yokai - ဒီထဲမွာေတာ့ အမ်ားအားျဖင့္ တိရစာၦန္ Yokai ေတြျဖစ္ျပီး အေနာက္ပိုင္း ဒ႑ာရီထဲက သတၲဝါတစ္ခ်ိဳ႕ကိုလဲ ထည့္ထားတယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။ ဥပမာ ဆိုရရင္ေတာ့ ေျမေခြး yokai (Kitsune) တို႕၊ Tanuki တို႕ေပါ့။

၂။ Oni - ဘီလူးလို႕ ဆိုရမယ္ထင္ပါတယ္။ ပုံမွန္အားျဖင့္ေတာ့ ကိုယ္ခႏၶာအၾကီးၾကီးနဲ႕ ခ်ိဳေတြ အစြယ္ေတြနဲ႕ တင္းပုတ္ကိုင္ထားတတ္တဲ့ သတၲဝါ အျဖစ္ ေဖာ္ျပ၊ ေရးဆြဲေလ့ ရွိၾကပါတယ္။

၃။ Obake - Bakemono လို႕လဲ ေခၚၾကျပီး သာမန္အားျဖင့္ေတာ့ ေၾကာက္မက္ဖြယ္ေကာင္းတဲ့ သတၲဝါ ေတြကို ဆိုလိုပါတယ္။

၄။ Yurei - ဒီဟာကေတာ့ ေသဆုံးသြားတဲ့ လူသားေတြရဲ့ ဝိညာဥ္ကို ေခၚတဲ့ေနရာမွာ အသုံးမ်ားပါတယ္။

ေယဘုယ်အေနနဲ႕ေတာ့ ဒီလို ေလးမ်ိဳးခြဲထားေပမယ္႔လဲ ဒါေတြက ရွုပ္ေထြးခက္ခဲတဲ့ အတြက္ တခ်ိဳ႕ yokai ေတြက ဘယ္အမ်ိဳးအစားထဲပါလဲလို႕ေတာင္ ေျပာရ ခက္ခက္ပါပဲ။

Yokai သမိုင္းေၾကာင္း

ဂ်ပန္ႏိုင္ငံမွာ ဟိုးအရင္ အခ်ိန္ေတြထဲက သရဲ ၊ တေစၦ ေတြကို ယုံၾကည္ခဲ့ပါတယ္။ Yokai အေၾကာင္းေတြကို စာေပေတြမွာ ေရးခဲ့ၾကျပီး Yokai ဟာ ေရွးေခတ္ ဂ်ပန္စာေပရဲ့ တစ္စိတ္တစ္ေဒသလို႕ေတာင္ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ မွတ္တမ္းမွတ္ရာထဲမွာ အေစာဆုံး ေတြ႕ရတဲ့ yokai အေၾကာင္းကေတာ့ ၈ ရာစုေလာက္က Kojiki (古事記) ဆိုတဲ့ မွတ္တမ္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲ့ထဲမွာ Izanagi တို႕ ၊ Yokai အစ တို႕ စတဲ့ ဒ႑ာရီအေၾကာင္းေတြ ပါတယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။ အဲ့ေနာက္ Edo ေခတ္ (1603-1868) မွာေတာ့ yokai ပုံျပင္ေတြဟာ ေရပန္းစားလာခဲ့ပါတယ္။ Edo ေခတ္ ေနာက္ပိုင္းျဖစ္တဲ့ Meiji ေခတ္မွာေတာ့ yokai အေၾကာင္းအရာေတြကို အယူသည္းတဲ့ အရာေတြလို႕သာ ယူဆခဲ့ၾကျပီး Yokai ပုံျပင္ေတြ ေပ်ာက္ကြယ္လုနီးနီး ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ အဲ့ေနာက္ ေခတ္တစ္ေလွ်ာက္လုံး Yokai အေၾကာင္းေတြ တိမ္ေကာေနခဲ့ျပီး ဒုတိယကမၻာစစ္ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ yokai ေတြကို လူေတြနဲ႕ မိတ္ဆက္ေပးမယ္႔သူ ေပၚလာခဲ့ပါတယ္။ သူကေတာ့ Shigeru Mizuki ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

Yokai ပုံျပင္မ်ားကို တစ္ေခတ္ဆန္းေစခဲ့သူ Shigeru Mizuki ( 1922 - present (age 93))

သူ႕နာမည္ အရင္းကေတာ့ Shigeru Mura ျဖစ္ျပီး ေနာက္ပိုင္းမွာ mangaka အေနနဲ႕ အသက္ေမြးခဲ့ပါတယ္။ Sakaiminato ဆိုတဲ့ ျမိဳ႕ေလးမွာ ၾကီးျပင္းခဲ့ျပီး သူဟာ ငယ္ငယ္တည္းက စပ္စုလိုစိတ္၊ တစ္နည္းအားျဖင့္ စူးစမ္းလိုစိတ္ ရွိတဲ့သူျဖစ္ပါတယ္။ သူက ငယ္ငယ္က သူ႕ဇာတိျမိဳ႕က "Nononba" ဆိုတဲ့ အမ်ိဳးသမီး ေျပာတဲ့ yokai ပုံျပင္ေတြ နားေထာင္ျပီး အဲ့အေၾကာင္းေတြကို စိတ္ဝင္စားခဲ့တယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။

1942 မွာေတာ့ စစ္ထဲဝင္ခဲ့ရျပီး Papua New Guinea မွာ ရွိတဲ့ New Britain ကြၽန္းကို အပို႕ခံခဲ့ရပါတယ္။ စစ္ပြဲဟာ သူ႕ဘဝကို အမ်ားၾကီးေျပာင္းလဲေစခဲ့ပါတယ္။ မဟာမိတ္ ေလတပ္ ဗုံးၾကဲတာမွာ သူ႕ကို ထိသြားခဲ့ျပီး ဘယ္လက္ျပတ္သြားခဲ့ပါတယ္။ သူဟာ  Rabaul မွာ စစ္သံု႕ပန္း အျဖစ္နဲ႕ အဖမ္းခံခဲ့ရျပီး 1956 မွသာ သူ႕ အမိေျမျဖစ္တဲ့ ဂ်ပန္ကို ျပန္လာႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။

1957 မွာေတာ့ သူဟာ Rocketman ဆိုတဲ့ manga ေရးဆြဲခဲ့ပါတယ္။ သူဟာ အမ်ားအားျဖင့္ yokai အေၾကာင္း၊ စစ္တပ္အေၾကာင္းေတြကို ေရးခဲ့ပါတယ္။ စာအုပ္ေတြလဲ အေျမာက္အမ်ားေရးသားခဲ့ျပီး သူ႕ရဲ့ စစ္သံု႕ပန္းျဖစ္ခဲ့ရတဲ့ ဘဝကိုလဲ စာအုပ္ေရးသားခဲ့ပါတယ္။  Adolf Hitler အေၾကာင္းလဲ manga ေရးခဲ့ေသးတယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။ သူ႕ရဲ့ နာမည္ အၾကီးဆုံး manga ကေတာ့ GeGeGe no Kitaro ဆိုတဲ့ yokai manga ျဖစ္ျပီး ဒီ manga က ေနာက္ပိုင္းမွာ yokai အေၾကာင္းေတြ ေရးတဲ့ mangaka ေတြေပၚလာေအာင္ မ်ိဳးေစ့ခ်ေပးႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။
သူ႕ေနာက္ပိုင္း ထင္ရွားခဲ့တဲ့ yokai manga ကေတာ့ Hiroshi Shiibashi ရဲ့ Nurarihyon no Mago ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

Shigeru Mizuki ဟာ yokai အေၾကာင္းေတြကို အမ်ားၾကီး ေလ့လာခဲ့တဲ့ အတြက္ သူ႕ကို yokai အေၾကာင္းမွာ ဆရာတစ္ဆူလို႕ေတာင္ ဆိုၾကပါတယ္။

References

http://japanesemyth.firespiritdesigns.com/html/yokai.html

http://en.wikipedia.org/wiki/Y%C5%8Dkai

http://en.wikipedia.org/wiki/Oni

http://en.wikipedia.org/wiki/Obake

http://en.wikipedia.org/wiki/Shigeru_Mizuki

http://en.wikipedia.org/wiki/Hiroshi_Shiibashi

http://hyakumonogatari.com/2013/02/05/a-brief-history-of-yokai/

http://japanphilly.org/articles/814