The Wind Rises

The Wind Rises ဆိုတဲ့ movie အေၾကာင္း မေျပာခင္ နိဒါန္း အရင္ပ်ိဳးပါရေစ။
နာမည္ၾကီး animation ရုပ္ရွင္ေတြ ထုတ္တဲ့ Studio Ghibli ရဲ့ ပူးတြဲတည္ေထာင္သူျဖစ္တဲ့ Hayao Miyazaki ဟာ 2013 မွာ ဒီ Animation ေလာက ကေန တကယ္အနားယူမွာ ျဖစ္ေၾကာင္း ဆိုခဲ့ပါတယ္။ 2014 ခုႏွစ္ရဲ့ ႏွစ္စမွာေတာ့ The Wind Rises ဆိုတဲ့ ရုပ္ရွင္ ေၾကညာမႈနဲ႕အတူ ဒါဟာ Miyazaki ရဲ့ ေနာက္ဆုံး ရုပ္ရွင္ျဖစ္ေၾကာင္းလဲ ဆိုခဲ့ပါတယ္။ Hayao Miyazaki ရဲ့ ဖခင္ဟာ ဒုတိယကမာၻစစ္ကာလအတြင္းမွာ Miyazaki  ေလယာဥ္ကုမၸဏီရဲ့ ဒါ႐ိုက္တာ ျဖစ္တာေၾကာင့္ Hayao Miyazaki က ငယ္ငယ္တည္းက ေလယာဥ္ေတြကို ၾကိဳက္ခဲ့ပုံ ေပၚပါတယ္။ Miyazaki ရဲ့ The Wind Rises ဆိုတဲ့ ရုပ္ရွင္ဟာ Tatsuo Hori ေရးခဲ့တဲ့ "The Wind Has Risen" ဆိုတဲ့ ဝတၳဳရယ္၊ သမိုင္းမွာ တကယ္ရွိခဲ့တဲ့ ေလယာဥ္အင္ဂ်င္နီယာျဖစ္တဲ့ Jiro Horikoshi ရဲ့ဘဝရယ္ကို ေရာသမ ေမႊျပီး ေပါင္းစပ္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ Studio Ghibli ဟာ ပုံမွန္အားျဖင့္ဘယ္ အသက္အရြယ္ပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ၾကည့္ႏိုင္တဲ့၊ နားလည္လြယ္တဲ့ movie ေတြ (ဥပမာ - Spirited away ၊ Howl's Moving Castle) ထုတ္ေပမယ္႔ ဒီဟာကေတာ့ ပိုျပီးအသက္အရြယ္ၾကီးတဲ့ ၾကည့္႐ႉသူေတြအတြက္ ရည္ရြယ္ထားတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီရုပ္ရွင္က 960 မီလ်ံယမ္း သို႕ US 9.78 မီလ်ံ ဝင္ခဲ့တဲ့ ရုပ္ရွင္လဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ဇာတ္လမ္း အက်ဥ္း

Jiro Horikoshi ဟာ အေဝးမႈန္တဲ့သူ တစ္ဦးျဖစ္ျပီး သူဟာ ငယ္ငယ္တည္းက အေနာက္တိုင္းက မဂၢဇင္းေတြကို ဖတ္ျပီးေနာက္မွာ ေလယာဥ္ေတြကို အလြန္ၾကိဳက္ျပီး ေလယာဥ္ဖန္တီးတဲ့ သူတစ္ေယာက္ ျဖစ္ခ်င္ခဲ့ပါတယ္။ သူ အားက်တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ကေတာ့ နာမည္ၾကီး အီတာလ်ံ ေလယာဥ္ဒီဇိုင္နာျဖစ္တဲ့ Caproni (Giovanni Battista Caproni) ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႕ႏွစ္ဦးဟာ တကယ္႔လက္ေတြ႕ေလာကမွာေတာ့ တစ္ဦးကိုတစ္ဦး မသိေသာ္ျငားလဲ ဝါသနာခ်င္းတူ၊ ရည္မွန္းခ်က္ခ်င္းတူတဲ့ သူႏွစ္ဦးျဖစ္တဲ့အတြက္ သူတို႕ ႏွစ္ေယာက္ရဲ့ စိတ္ဟာ ဆက္စပ္ေနဟန္ ျပထားပါတယ္။ (Movie ထဲမွာေတာ့ Jiro ရဲ့ အိပ္မက္ထဲမွာ မၾကာခဏဆိုသလို Caproni ေပၚလာတတ္တာကို ျပထားတာ ေတြ႕ရမွာပါ) 1923 မွာ Jiro ဟာ တိုက်ိဳတကၠသိုလ္မွာ ေလယာဥ္အင္ဂ်င္နီယာ ပညာကို သင္ယူဖို႕ ေမြးရပ္ေျမကေန ရထားနဲ႕ ထြက္လာခဲ့ပါတယ္။ လမ္းခရီးတစ္ေလွ်ာက္မွာ Nahoko ဆိုတဲ့ အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦးနဲ႕ ရင္းႏွီးခဲ့ပါတယ္။ အဲ့လမ္းခရီးမွာပဲ ကန္တို ငလ်င္ ျဖစ္ခဲ့ျပီး Nahoko နဲ႕ အေဖာ္ပါလာတဲ့ အေစခံအမ်ိဳးသမီးဟာ ေျခေထာက္ဒဏ္ရာ ရသြားတာကို ျမင္တဲ့ Jiro ဟာ အဲ့အမ်ိဳးသမီးကို အကူအညီ ေပးခဲ့ျပီးေနာက္ Jiro ဟာ သူ႕နာမည္ကို မေျပာပဲ ထြက္လာခဲ့ပါတယ္။
Jiro ဟာ ဘြဲ့ရျပီးေနာက္ 1927 မွာ သူ႕သူငယ္ခ်င္း  Kiro Honjo နဲ႕အတူ မစ္ဆူဘီရွီ ေလယာဥ္ကုမၸဏီမွာ စတင္ အလုပ္လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ 1928 မွာ သိမ္းငွက္လို႕ အမည္ရွိတဲ့ တိုက္ေလယာဥ္ကို ေဆာက္ခဲ့ေပမယ္႔လဲ မေအာင္ျမင္ခဲ့ပါဘူး။ အဲ့ေနာက္မွာေတာ့ သူေရာ သူ႕သူငယ္ခ်င္းကိုပါ ဂ်ာမဏီကို ေစလႊတ္ျပီး နည္းပညာ ေလ့လာေစခဲ့ပါတယ္။ 1932 မွာ ဒီဇိုင္နာခ်ဳပ္အျဖစ္ ရာထူးတိုးခံရျပီး ေရတပ္အတြက္ ေလယာဥ္ထုတ္ေစခဲ့ေပမယ္႔လဲ ထပ္က်ရွုံးခဲ့တဲ့အတြက္ စိတ္ပ်က္လက္ပ်က္နဲ႕ ခရီးထြက္ခဲ့ပါတယ္။ အဲ့မွာေတာ့ သူဟာ Nahoko နဲ႕ ျပန္ေတြ႕ျပီး ႏွစ္ဦးသား ေစ့စပ္ခဲ့ပါတယ္။ Nahoko ဟာ (အဲ့အခ်ိန္တုန္းက ထိထိေရာက္ေရာက္ ကုလို႕မရေသးတဲ့) Tuberculosis  တီဘီေရာဂါ ျဖစ္ခဲ့တဲ့အတြက္ အစမွာေတာ့ လက္ထပ္ဖို႕ကို ျငင္းခဲ့ေပမယ္႔လဲ ေနာက္ေတာ့ Jiro နဲ႕ မခြဲႏိုင္တဲ့အတြက္ လက္ထပ္ျပီး ႏွစ္ဦးသား သာယာတဲ့အခ်ိန္ေတြ ကုန္ဆုံးေစခဲ့ပါတယ္။ အဲ့ေနာက္မွာေတာ့ Jiro ဟာ Zero Fighter လို႕ အမည္ရတဲ့ တိုက္ေလယာဥ္ကို ေအာင္ျမင္စြာ ထုတ္ႏိုင္ခဲ့ပါသတဲ့။ ............ က်န္တာကေတာ့ ဆက္ၾကည့္ေပါ့ေနာ္............

The Wind Rises ရုပ္ရွင္၏ ေနာက္ဆက္တြဲ

The Wind Rises ရုပ္ရွင္ဟာ ေအာင္ျမင္မႈနဲ႕ အတူ ေဝဖန္မႈေတြ အမ်ားၾကီး ထြက္လာခဲ့ပါတယ္။ အဓိက ကေတာ့ အေၾကာင္းအရင္း ႏွစ္ခု ရွိပါတယ္။ ပထမကေတာ့ ရုပ္ရွင္ထဲမွာ ေဆးလိပ္ေသာက္တဲ့အခန္းေတြ အလြန္႕အလြန္ကို မ်ားတဲ့အတြက္ ကေလးေတြ အတြက္ မသင့္ေတာ္ဘူး ဆိုတာပါပဲ။ ဒုတိယ အခ်က္ကေတာ့ ဒုတိယ ကမာၻစစ္ သမိုင္းမွာ Zero Fighter ဟာ Kamikaze - ကာမိကာဇီ (အေသခံတိုက္) လုပ္ဖို႕ အတြက္သာ အသုံးခ်ခဲ့တာေၾကာင့္ ဒီလိုမ်ိဳး လူသတ္လက္နက္ကို ထြင္ခဲ့တဲ့ ပုဂၢိုလ္ကို အသားေပးျပီး ဇာတ္လမ္းဖြဲ႕တာဟာ မျဖစ္သင့္ဘူးလို႕ ဆိုၾကပါတယ္။ ဒါနဲ႕ ပတ္သတ္ျပီး Miyazaki ဟာ အင္တာဗ်ဴးတစ္ခုမွာ ေျပာထားတာ ရွိပါတယ္။ Zero Fighter ဟာ လူသတ္လက္နက္ ျဖစ္ေပမယ္႔ Jiro ရဲ့ တီထြင္မႈဟာ ဂ်ပန္ေတြအတြက္ ဂုဏ္ယူႏိုင္မယ့္ တီထြင္မႈ ျဖစ္ပါတယ္တဲ့။ ေနာက္ျပီး Miyazaki ဟာ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ဝါဒီသမား တစ္ေယာက္ ျဖစ္တယ္ဆိုတာ ရုပ္ရွင္ထဲမွာ ေပၚလြင္ေနပါတယ္။ ရုပ္ရွင္ထဲမွာ Jiro ေျပာခဲ့တာ တစ္ခုကေတာ့ "ငါ ဟာ လွပတဲ့ အရာတစ္ခုကို ဖန္တီးခ်င္ခဲ့တာပါ" လို႕ ဆိုပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ရုပ္ရွင္ရဲ့ အဆုံးသတ္မွာ Jiro ဟာ သူ႕ရဲ့ တီထြင္မႈ အတြက္ ဝမ္းနည္းေနဟန္၊ ေနာင္တရေနဟန္ ျဖစ္ေနတာကို ေဖာ္ျပထားတာ ေတြ႕ရမွာပါ။
အဲ့လို ေဝဖန္မႈေတြနဲ႕ ပတ္သတ္ျပီး က်ေနာ္ကေတာ့ Jiro ရဲ့ အိပ္မက္ထဲက Caproni ေျပာခဲ့တဲ့ စကားတစ္ခုကိုပဲ ေျပာပါရေစ။ "ေလယာဥ္မရွိတာထက္ ရွိတဲ့ ေလာက က ပိုေကာင္းတာေပါ့။ ဒီလို ေလယာဥ္ေတြကို လူသားေတြဟာ မေကာင္းတဲ့ဘက္မွာ အသုံးခ်ၾကတာကေတာ့ တစ္ပိုင္းတစ္က႑ေပါ့ေလ..........."

ေနာက္ဆုံးအေနနဲ႕ ေျပာရရင္ေတာ့ ဒီရုပ္ရွင္ဟာ သမိုင္းမွာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ အျဖစ္အပ်က္ေတြ (1923 - ကန္တို (Kanto) ငလ်င္ ၊ 1930 ေႏွာင္းပိုင္း ကမာၻ႕ စီးပြားေရးပ်က္ကပ္ ၊ တီဘီေရာဂါ ကပ္ေဘး ၊ ဒုတိယကမာၻစစ္(1939 - 1945) ) စတာေတြကို Jiro ရဲ့ ဘဝနဲ႕ ေပါင္းစပ္ျပီး ေကာင္းမြန္ေသသပ္ လွပစြာ သရုပ္ေဖာ္ထားတာကို ေတြ႕ရမွာပါ။ ေနာက္ျပီး ဒီရုပ္ရွင္တစ္ခုတည္းမွာတင္ ၾကည္ႏူးျခင္း ၊ အံ့ဩျခင္း ၊ တက္ႂကြျခင္း ၊ သနားျခင္း ၊ စက္ဆုပ္ျခင္း ၊ ၾကမ္းၾကဳတ္ျခင္း စတဲ့ ရသမ်ားစြာ ေပးစြမ္းႏိုင္တဲ့အတြက္ ၾကည့္သင့္တဲ့ ရုပ္ရွင္ တစ္ခု ျဖစ္တယ္လို႕ ဆိုပါရေစ။

References

http://en.wikipedia.org/wiki/Jiro_Horikoshi

http://en.wikipedia.org/wiki/Hayao_Miyazaki

http://en.wikipedia.org/wiki/Giovanni_Battista_Caproni

http://en.wikipedia.org/wiki/The_Wind_Rises

http://the-artifice.com/the-wind-rises-2013-fact-fiction/

http://www.theguardian.com/film/2014/may/11/the-wind-rises-breathtaking-japanese-love-war-story

http://www.rogerebert.com/reviews/the-wind-rises-2013

http://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJM199603143341121

http://en.wikipedia.org/wiki/Great_Depression#Japan